RED CHRISTMAS

Οι παίκτες με τα αρχικά CCCΡ έμειναν στο σκοτάδι. Ο ιδιοκτήτης του παιχνιδάδικου με τα παλιά, μεταχειρισμένα παιχνίδια, κλείδωσε την πόρτα και κατέβασε για τελευταία φορά τα ρολά του μικρού καταστήματος. Την επομένη θα ερχόταν το φορτηγό για να μαζέψει τα συναρμολογούμενα της Heller και της Airfix, το World Cup Edition του Subbuteo και, βέβαια, τις δεκάδες ομάδες στα πράσινα κουτιά, φθαρμένα και σκισμένα τα περισσότερα, ηρωικά απομεινάρια μιας ημέρας που κράτησε δεκαετίες. Η οικονομική κρίση δεν άφηνε περιθώρια για ακριβές βουτιές στο παιδικό παρελθόν για τους σαραντάρηδες και πενηντάρηδες της Δανίας του νότου. Οι άνεργοι και οι υποαμειβόμενοι, προφανώς, έχουν άλλες προτεραιότητες. Το πιο πιθανό, άλλωστε, είναι ότι αρκετοί θα 'χουν ήδη βγάλει τα παλιά τους αποκτήματα στο σφυρί, στο e-bay ή στο Μοναστηράκι.

 Ήταν 8 το βράδυ και ο αέρας μύριζε καμένο ξύλο, βερνικωμένο μάλιστα. Την ώρα που ο μεσήλικας παιχνιδάς, με βαριά καρδιά, έβαζε το λουκέτο στη βάση του ρολού άκουσε βιαστικά βήματα πίσω του.

- Ευτυχώς, σας πρόλαβα. Μπορείτε να ανοίξετε; Όλη μέρα ήμουν στο φέισμπουκ και ξεχάστηκα. Πρέπει να πάρω οπωσδήποτε τη Λίβερπουλ για τον γιο μου.

- Ευχαρίστως. Μισό λεπτό να ξεκλειδώσω. Απ' ό,τι θυμάμαι έχω μια Λίβερπουλ σε άριστη κατάσταση.

Μπήκαν μέσα. Στο χαμηλό φως οι ομάδες, τα σημαιάκια του κόρνερ, οι διαιτητές και οι επόπτες του θύμισαν τις ηρωικές μέρες που στο μικρό διαμέρισμα στου Ζωγράφου έστρωναν την τσόχα κάτω στο πάτωμα και έπαιζαν και τα τρία αδέλφια υπό το φως των προβολέων. Δεν ήταν δυνατό, βασικά δεν έβλεπες σχεδόν, αλλά δημιουργούσε ατμόσφαιρα νυχτερινού αγώνα. Μια φωνή ικανοποίησης διέκοψε την αναπόληση στα μαγικά χρόνια.

- Ορίστε, την βρήκα. Όπως είπα. Τέλεια. Ακόμη και το κουτί σε άριστη κατάσταση. 

- Ευχαριστώ.

Ήταν έτοιμος να ρωτήσει την τιμή, όταν είδε καταχωνιασμένο στο κάτω μέρος της στοίβας ένα φθαρμένο κουτί. USSR 1960, έγραφε στο άνοιγμα. Με τρεμάμενα, σχεδόν, χέρια την τράβηξε προσεχτικά. Τα λευκά αρχικά CCCΡ διέτρεχαν το στήθος των παικτών με τις κόκκινες φανέλες. Ο τερματοφύλακας ήταν ντυμένος στα μαύρα.

- Ο Λεβ Γιασίν

- Ναι. Από τα καλύτερα κομμάτια. Σας το δίνω μισοτιμής. Έτσι κι αλλιώς, αύριο κλείνουμε.

Τον κοίταξε με έκπληξη.

- Κλείνετε; Αποκλείεται. Μεταφέρεστε εννοείτε. Και στη Ρωσία λένε κάποιοι ότι το παρελθόν έκλεισε, αλλά η κόκκινη σημαία θα ανεμίσει ξανά στο Κρεμλίνο.

- Μάλιστα. Όπως νομίζετε. Να τα τυλίξω μαζί ή χωριστά;

Τον είδε να βγαίνει με τα δύο κουτιά στο δεξί χέρι. Κούνησε το κεφάλι και μονολόγησε: "Πολύς κόσμος θα λαλήσει ακόμη. Κι ας γλυτώσαμε την Grexit". Έσβησε το φως και επανέλαβε την τελετουργία του κλειδώματος.

Ο ΑΣΤΕΡΙΞ ΣΤΗ ΒΑΪΜΑΡΗ

Μόλις γύρισα από τα Πάμπλικ για αγορά δώρων. Διαπίστωσα ότι είναι της μόδας τα βιβλία για τους "ολοκληρωτσμούς" (είναι και πολλοί, πανάθεμά τους). Σε ένα εξ αυτών διάβασα (στην παρουσίαση του οπισθόφυλλου) ότι τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης την δημιούργησαν σοσιαλδημοκράτες, φιλελεύθεροι και λοιποί καλοί άνθρωποι και την κατέστρεψαν, από κοινού, ακραίοι εθνικιστές, ναζί και (εννοείται) κομμουνιστές. Πόσο ικανοί, αποτελεσματικοί και ευφυείς οι "ολοκληρωτιστές". Πόσο μαλάκες και άχρηστοι οι "αντιολοκληρωτιστές". Το αβίαστο αυτό συμπέρασμα, αξεπέραστο μέσα στην αφασία του, μας οδηγεί, εξίσου αβίαστα, στο παρόν. Πλήθος φιλελεύθερων και σοσιαλδημοκρατών, "λογικών ανθρώπων" που θα 'λεγε και ο Γιάννης Πρετεντέρης, διακηρύσσουν με κείμενα, στάτους, τουίτ και ριτουίτ ότι δε θα αφήσουν τον ολοκληρωτισμό να περάσει αυτήν τη φορά. Υπάρχει, βέβαια, μία θεμελιώδης διαφορά ανάμεσα στους 32 της Ελλάδας και τους φλούφληδες του 30 της Γερμανίας. Οι δικοί μας πιο πολύ ανησυχούν μήπως οι "ακραίοι" σοσιαλδημοκράτες του Αλέξη (δικά τους παιδιά) γίνουν κυβέρνηση, παρά για την άνοδο των δικών μας ναζί. Όσο για τους κομμουνιστές, τους χτυπάνε φιλικά στην πλάτη, με ένα "Εμείς σε συμπαθούμε, αλλά κάνε στην άκρη, σε παρακαλώ, έχουμε και μια επιχειρηματικότητα να αναπτύξουμε".

Εν ολίγοις, είτε έτσι είτε αλλιώς, ο ολοκληρωτικός, ούτως ειπείν, καπιταλισμός θα νικήσει, σου λένε όλοι. Όλοι; Όχι. Εκεί, κοντά στις γραμμές του τρένου, υπάρχει ένα σφυροδρέπανο.

ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΜΜΑ

“Οι κομμουνιστές, αν μη τι άλλο, έχουν πληρώσει το τίμημα των λαθών τους. Κυρίως, το ότι χρειάστηκε να αποτύχουν για να μπορούμε εμείς σήμερα να επικαλούμαστε τα φαντάσματα του Μαρξ”.

Γιώργος Βέλτσος

H Χρυσή Αυγή κατηγορεί το ΚΚΕ για θεμελιώδη αντίφαση και υποκρισία, λόγω των απολύσεων στον "Ριζοσπάστη". Από τους Αϊνστάιν της πολιτικής επιστήμης δε θα περίμενες και κανένα ευφυέστερο ερμηνευτικό πυροτέχνημα. Πέρα από τα μύρια όσα μπορείς να προσάψεις στα λεβεντόπαιδα, σίγουρα δεν περιμένεις από αυτούς κατανόηση ακόμη και απλών κοινωνικών ή πολιτικών συμβάντων.

Αυτοί όμως που έχουν καθαρά τα κουλά τους (και καμιά φορά σηκώνουν το ένα εξ αυτών προς χαιρετισμό) δεν είναι οι μόνοι που τα χώνουν στο κόμμα σχετικά με τις “κόκκινες απολύσεις”, κάνοντας λόγο για κομμουνιστές του βολέματος που απολύουν εργαζόμενους. Τα ίδια ακριβώς λένε και άνθρωποι έξυπνοι, δημοκρατικοί, ευαίσθητοι. Επί τη ευκαιρία, βεβαίως, αρχίζουν και το γνωστό παραμύθι για τον αποστεωμένο γραφειοκρατικό μηχανισμό που αποξενώνεται από τους εργαζόμενους και, τελικά, στρέφεται εναντίον τους. Η κατακλείδα γνωστή. “Τι ρόλο έχει ένα κόμμα που εν τοις πράγμασι παραβιάζει τις αρχές του;” αναρωτιούνται φρίττοντας οι αμύντορες των εργαζομένων και της “Ελεύθερης Αγοράς”;

Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα είναι επαναστατική οργάνωση για την ανατροπή του καπιταλισμού.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα δεν είναι επιχείρηση με στόχο το κέρδος.

Όσοι δουλεύουν αποκλειστικά για το κόμμα σε ανώτερες στελεχιακές θέσεις είναι αναγκαίο να έχουν μισθό, αφού αυτό απαιτεί η αποκλειστική τους ενασχόληση με την κομματική δουλειά.

Όσοι δουλεύουν στα Μέσα που προωθούν τις θέσεις και την προπαγάνδα του κόμματος αμείβονται ως εργαζόμενοι. Αν το κόμμα δεν έχει χρήματα για την αμοιβή του συνόλου τους, αναγκαστικά απολύει κάποιους εξ αυτών.

Αν το κόμμα δεν έχει καθόλου χρήματα για τις αμοιβές εργαζομένων στα Μέσα του, θα στηριχτεί, υποθέτω, σε εθελοντική εργασία. Προσωπικά, αν και δεν είμαι μέλος, θα πρoσέφερα όσα μπορούσα.

Είμαι βέβαιος ότι θα υπάρξουν πολύ περισσότεροι εθελοντές από τις ανάγκες.

Είμαι βέβαιος ότι σε καμία επιχείρηση δε θα δούλευε έστω κι ένας εθελοντής εργαζόμενος χωρίς αμοιβή, πλην αυτών που πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης και δουλεύουν εκβιαζόμενοι, για να πάρουν (υποτίθεται) κάποτε τα λεφτά τους.

Είμαι βέβαιος για το Κόμμα, γιατί το Κόμμα είναι βέβαιο για μένα.

ΥΓ. Ευχαριστώ την Ουρανία για την κοινοποίηση του βέλτσειου ρητού

ΑΠΛΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ

Τα Χριστούγεννα είναι μαγικά και κατά βάση αστικά. Δώρα, μαγαζιά, Χριστούγεννα έτι μαγικότερα, ως ανάμνηση από στο μακρινό πρωτοκαπιταλιστικό παρελθόν της Δυτικής Ευρώπης. Μέσα σ' αυτήν τη μαγεία ήρθαν και τα δις και η υπόσχεση του πρωθυπουργού για νέο ξεκίνημα, για να με εμβάλουν σε σοβαρό προβληματισμό περί της εμμονής μου να πιστεύω στο μαρξισμό-λενινισμό. 

Τι να κάνουμε εμείς οι κομμουνιστές και οι συνοδοιπόροι μέσα στη νέα ελπίδα, τις νέες δημοσκοπήσεις, το νέο μείγμα, το νέο ΠΑΣΟΚ του Αλέξη, τη νέα Νέα Δημοκρατία; Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος, αυτό το πράγμα πρέπει πια να το ξέρεις ότι δεν αλλάζει. Όταν εσύ θα βρεις δουλειά, να ξέρεις ότι χάνει τη δουλειά του και την ελπίδα του ένας άλλος, που δεν τον ξέρεις, στο διπλανό τετράγωνο ή στη διπλανή ήπειρο. Όταν θα ξαναέχεις λεφτά για βενζίνη, να ξέρεις ότι αφαιρείς το ψωμί από το παιδί σου και την ελπίδα από το παιδί του παιδιού σου. Ο κύκλος της ύφεσης και της ανάπτυξης θα έρθει και θα ξαναέρθει, μέχρι να καταλάβεις ότι όλα τα σημεία του κύκλου απέχουν ίση απόσταση από το κέντρο του.

ΜΕΡΕΣ '74

Ο Σεραφείμ καθόταν δίπλα στο τζάκι βυθισμένος στις σκέψεις του. Μόλις είχε δει το διάγγελμα του πρωθυπουργού, που με σταθερή φωνή είχε αναγγείλει τα σούρτα-φέρτα μερικών δεκάδων δις. "Τι λέει ο άνθρωπος;", αναρωτιόταν ο γερασμένος πια, αλλά πάντα νέος στην καρδιά και στο μυαλό πρώην αρχισυντάκτης της (παλιάς) εφημερίδας των συντακτών. Ήθελε να βγει έξω, να πάρει λίγο καθαρό αέρα. Όλη αυτή η κατάσταση τα τελευταία τρία χρόνια τον έπνιγε. Δε νοιαζόταν για την προσωπική του προοπτική μέσα σε ένα όλο και πιο ανταγωνιστικό, όλο και πιο χυδαίο, όλο και πιο άφραγκο δημοσιογραφικό σύμπαν. "Τι θα απογίνει αυτός ο δύσμοιρος τόπος;" είπε, δυνατά αυτήν τη φορά. Χτύπησε το τηλέφωνο. Δεν είχε όρεξη να μιλήσει σε κανέναν. Το ρινγκτόουν όμως με το χαμόγελο της Τζοκόντα συνέχιζε επίμονα, ερεθιστικά. Βλαστήμησε και απάντησε στην ένδειξη πράιβετ κολ.

 Από το μακρινό Βέλγιο ακούστηκε ο Αντώνης. "Σεραφείμ, γυρίζω σε λίγες ώρες στην πατρίδα. Θα ήθελα να προσγειωθώ στο Ελληνικό και να ανέβω μέχρι το κέντρο, αλλά, δυστυχώς, οι κωλογερμανοί του "Ελ.  Βενιζέλος" δεν επιτρέπουν προσγειώσεις σε άλλο αεροδρόμιο. Ας είναι. Μπορεί να μην προσγειωθώ όπως ο Εθνάρχης το '74, αλλά έχω πάρει τις αποφάσεις μου. Τέρμα η απομόνωση και η παρέα με τον Σίμο και τον Στουρνάρα. Το νέο ξεκίνημα χρειάζεται πνευματικότητα. Σε άκουγα τις προάλλες που έλεγες στο ραδιόφωνο για τον Καραμανλή που κάθε Κυριακή συνέτρωγε με την πνευματική αφρόκρεμα της εποχής του. Δεν έχουμε, βέβαια, Χατζηδάκι και Τσαρούχη, αλλά μπορώ να αναβιώσω την πεφωτισμένη Εθναρχία. Στηρίζομαι σε σένα. Κανόνισε την Κυριακή να πάμε για ψάρι στο Πασαλιμάνι με  την Κική, τον Διονύση, τον Χρήστο*, τον Στέλιο**". Όλα αυτά απνευστί. Ο Σεραφείμ είχε μείνει κόκκαλο. Μετά βίας είπε ένα "Θα τα πούμε από κοντά, πρόεδρε" κι έκλεισε το τηλέφωνο.

Δεν είχε πλέον όρεξη ούτε για βόλτα. "Την γαμήσαμε" σκέφτηκε, κλείνοντας με απόγνωση τα μάτια.

* Χρήστος Γιανναράς, φιλόσοφος
** Στέλιος Ράμφος, φιλόσοφος

ΩΣ ΕΔΩ

Ο Διονύσης κοίταξε το κενό. Η είδηση στο newsit.gr για τον 60χρονο που κεραυνοβολήθηκε, προσπαθώντας να επανασυνδέσει το ρεύμα στο σπίτι του, τον άγγιξε βαθιά. Από τότε που είχε διαβάσει τα πρωτοσέλιδα για τον Νίκο Κοεμτζή είχε να νοιώσει τόσο αδύναμος, αλλά και αηδιασμένος για το απίστευτο συνονθύλευμα που συμβατικά ονομάζουν κάποιοι "ελληνική κοινωνία". Ο παλιός ασυμβίβαστος τραγουδοποιός, ο ακατάβλητος, έξω από κομματικά μαντριά Διονύσης, ξύπνησε και πάλι. Ξύπνησε; Όχι ακριβώς. Θα ήταν μάλλον κιτς να γράψει ένα μακρύ τσιφτετέλι για το θύμα της κοινωνικής διάλυσης. Τι να κάνει όμως; Όσο κι αν είχε γεράσει, η φλόγα παρέμενε άσβεστη μέσα του.Αποφασιστικά πήρε στα χέρια του το κινητό, έβαλε στ' αυτί του το ακουστικό του χαντς φρη και πάτησε το κουμπί της κλήσης. 

- Κική, είμαι συγκλονισμένος. Πρέπει να κοινοποιήσουμε την ανησυχία μας. Αυτήν τη φορά πιο επιθετικά. Να ζητήσουμε καθαρά και ξάστερα απελευθέρωση των εργασιακών σχέσεων και απόλυση 400.000 δημοσίων υπαλλήλων. Σε παρακαλώ, ειδοποίησε τον Αρίστο να το πει και στους υπόλοιπους είκοσι εννιά. Δεν πάει άλλο. Ως εδώ.

ΚΑΛΗΝΥΧΤΑ, ΠΑΙΔΙΑ

Τα τρία παιδιά που κάηκαν, προφανώς θα ζούσαν, αν οι γονείς τους είχαν πληρώσει μηχανικό, για να εκπονήσει μελέτη πριν την εγκατάσταση της ξυλόσομπας, που, βέβαια, εγκατέστησαν γιατί δεν είχαν να πληρώσουν για πετρέλαιο. Μικρή αντίφασις.

Βέβαια, πολλοί έγκριτοι αναλυτές ίσως είχαν πείσει τους γονείς τους, μήνες πριν, ότι τα βίαια μέτρα που ελήφθησαν ήταν αναγκαία, για να έχουμε πετρέλαιο, εννοώντας το "έχουμε", χωρίς να περιλαμβάνουν το "έχετε". Μικρή παρεξήγησις.

Τα τρία παιδιά πέθαναν σαν προσφυγόπουλα του '22 στην Ελλάδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μεγάλος πόνος. Για όποιον έχει παιδιά, μεγαλύτερος. 

Τὸ κοριτσάκι δὲν ἄντεξε. Πῆρε ὅλα τὰ σπίρτα ἀπὸ τὴν ποδιά της καὶ ἕνα ἕνα ἄρχισε νὰ τὰ ἀνάβει. Τότε, τὰ ἀναμμένα ξυλάκια ξέφυγαν ἀπὸ τὰ παγωμένα δάχτυλά της, τινάχτηκαν στὸ νυχτερινὸ ἀγέρα καὶ ἄρχισαν νὰ διαγράφουν μικρὲς φωτεινὲς τροχιές, ποὺ σπίθιζαν σὰν πυροτεχνήματα ἢ σὰν ἀναρίθμητα ἀστεράκια στὴν οὐρὰ ἑνὸς τεράστιου κομήτη. Καὶ σὲ λίγο ὁ κομήτης ἦρθε καὶ καρφώθηκε στὸ βελούδινο οὐρανό, πελώριος, ὁλόφωτος, ἐκτυφλωτικός...

ΘΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

Οι εργαζόμενοι δεν απεργούν, οι άνεργοι δε διεκδικούν
και στο φέισμπουκ μιλάνε για τις καλές εποχές που θα έρθουν.

Οι εργαζόμενοι δεν απεργούν, οι άνεργοι δε διεκδικούν,
οι δάσκαλοι δεν ονειρεύονται, οι ποιητές είναι δημόσιοι υπάλληλοι
και στο φέισμπουκ μιλάνε για τις καλές εποχές που θα έρθουν.

Οι εργαζόμενοι δεν απεργούν, οι άνεργοι δε διεκδικούν,
οι δάσκαλοι δεν ονειρεύονται, οι ποιητές είναι δημόσιοι υπάλληλοι,
οι δημόσιοι υπάλληλοι διαβάζουν τους συναδέλφους τους ποιητές
και στο φέισμπουκ μιλάνε για τις καλές εποχές που θα έρθουν.

Οι εργαζόμενοι δεν απεργούν, οι άνεργοι δε διεκδικούν,
οι δάσκαλοι δεν ονειρεύονται, οι ποιητές είναι δημόσιοι υπάλληλοι,
οι δημόσιοι υπάλληλοι διαβάζουν τους συναδέλφους τους ποιητές,
οι Θερσίτες ακούνε ότι δε θα γίνουν Σπάρτακοι
και στο φέισμπουκ μιλάνε για τις καλές εποχές που θα έρθουν.


Οι εργαζόμενοι δεν απεργούν, οι άνεργοι δε διεκδικούν,
οι δάσκαλοι δεν ονειρεύονται, οι ποιητές είναι δημόσιοι υπάλληλοι,
οι δημόσιοι υπάλληλοι διαβάζουν τους συναδέλφους τους ποιητές,
οι Θερσίτες ακούνε ότι δε θα γίνουν Σπάρτακοι
οι νεκροί αχυράνθρωποι δε μιλούν
και στο φέισμπουκ μιλάνε για τις καλές εποχές που θα έρθουν.


Οι εργαζόμενοι δεν απεργούν, οι άνεργοι δε διεκδικούν,
οι δάσκαλοι δεν ονειρεύονται, οι ποιητές είναι δημόσιοι υπάλληλοι,
οι δημόσιοι υπάλληλοι διαβάζουν τους συναδέλφους τους ποιητές,
οι Θερσίτες ακούνε ότι δε θα γίνουν Σπάρτακοι
οι νεκροί αχυράνθρωποι δε μιλούν

οι βάρβαροι δε θα  'θρουν
και στο φέισμπουκ ουρλιάζουν για τις καλές εποχές που θα έρθουν.

ΑΤΕΝΙΖΟΝΤΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ

Ο στρατηγός Σκόμπι είχε ξυπνήσει αξημέρωτα.  Από το παράθυρο του μπαλκονιού του κοίταξε τον Λυκαβηττό και έστρεψε δεξιά το βλέμμα του προς την Καισαριανή. Με το πρώτο φως είδε τέσσερα Σπιτφάιρ να βουτάνε προς την κομμουνιστική συνοικία. Είχε δει όνειρο ότι οι δυνάμεις του είχαν επικρατήσει, χωρίς να χρειαστεί επιπλέον βοήθεια από τον στρατάρχη Αλεξάντερ. Αυτό βεβαίως ήταν αναμενόμενο. Ως φλεγματικός αξιωματικός του βρετανικού στρατού, είχε αναλύσει την κατάσταση μετά την άφιξη των αλεξιπτωτιστών από την Ιταλία και θεωρούσε δεδομένη την επικράτησή του. Κάτι όμως δεν τον άφηνε να ησυχάσει. Ήταν, λέει, στα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ για την παρασημοφόρησή του από τον βασιλέα Γεώργιο. Ενώ, όμως, περίμενε να ακούσει τον κεκέ μονάρχη να τον συγχαίρει, άκουγε έναν τύπο με εμφανή αμερικάνικη προφορά να τον επαινεί γιατί ήταν στη σωστή πλευρά της Ιστορίας και της Γεωγραφίας. Ανήσυχος τον ρώτησε ποιος ήταν και άκουσε ένα περίεργο όνομα ως απάντηση. Προσπαθούσε τώρα να θυμηθεί το ξενικό ονοματεπώνυμο. "Κολύβης, Κελύβας, α, ναι... Στάθης Καλύβας!", φώναξε ασυναίσθητα, με ικανοποίηση για το ονειρικό μνημονικό του.

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

Ως γνωστόν, η Ελλάς χρειάζεται μεταρρυθμίσεις. Ανέκαθεν χρειαζόταν. Το 'χε πει ο Τρικούπης, ο Βενιζέλος, ο Εθνάρχης, ο Σημίτης, ακόμη και ο ανηψιός του Εθνάρχη μεταξύ μπύρας και γαρδούμπας για μεταρρυθμίσεις έλεγε. Μεταρρυθμίσεις, βεβαίως νοούνται με πολλούς τρόπους. Εγώ, για παράδειγμα, θέλω μια κάπως ριζική μεταρρύθμιση με κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, κεντρικό σχεδιασμό, συμβούλια εργατών και αγροτών στην εξουσία κ.λπ.

Μέχρι πρότινος, εννοώ μέχρι πριν δυο-τρία χρόνια, η ανάγκη των μεταρρυθμίσεων ήταν ωραίο σλόγκαν στις νυχτερινές ανατροπές του Πρετεντέρη, στις ομιλίες του Κώστα Καραμανλή, που όλο έλεγε για τομές, χωρίς να εξηγεί ποιος, πότε και πού θα τις κάνει. Η ασάφεια αυτή ήταν το το ίδιον των μεταρρυθμίσεων. Κάτι για το Δημόσιο (επανίδρυση, περιορισμός σπατάλης), κάτι για απελευθέρωση της αγοράς, του ανταγωνισμού, αλλά μέχρι εκεί. Βασικά, όλα κινούνταν σε επίπεδο έκθεσης ιδεών. Το γιατί, βέβαια, το αντιλαμβανόμαστε σήμερα.

Ως μεταρρύθμιση για το ΔΝΤ, τον Μπάμπη, τον Ψαριανό, τον Χατζηδάκη νοείται η εφαρμογή μιας σκληρής νεοφιλελεύθερης πολιτικής, πίσω από πατριωτικά τσιτάτα, μονοδρόμους που δεν μπορούμε να παραβιάσουμε, το τείχος που έπεσε, τον Στάλιν που έσφαξε και λοιπά χαριτωμένα, που θα μπορούσαν άνετα να αποτελούν και καθημερινό ακρόαμα της Φωνής της Αμερικής στα '60s.

Ακόμη και ο Άδωνις για τις ίδιες μεταρρυθμίσεις μιλάει. Τι κι αν δεν ασπάζεται τις απόψεις της ΔΗΜΑΡ για το γάμο των ομοφυλόφιλων; Στο φινάλε ο θεσμός του γάμου είναι ίδιον μιας εποχής που ανήκει στο παρελθόν. Όπως ο κομμουνισμός άλλωστε.

ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ

Ακόμη και σήμερα που η κατάρρευση της ψευδαίσθησης ξεσκεπάζει το ψέμα στις σχέσεις μας με τους άλλους και κυρίως με τον εαυτό μας, μπαίνουν διλήμματα. Με ποιον, για ποιο λόγο, εναντίον ποιων. Οι απεργοί είναι μαχητές της μια μέρας και εκ του ασφαλούς, οι συναγωνιστές έχουν κάνει την καβάτζα τους και το παίζουν Τσε Γκεβάρα, οι εργατοπατέρες  χώνονται και βολεύονται, το αφεντικό δεν είναι και τόσο κακό, τελικά. Τι να κάνω, τι να πω;

Άκου, φίλε. Κανένα δίλημμα. Θα πας με τον αδύνατο. Αυτό από μόνο του είναι σωστό και λέει την αλήθεια. Όλα τ'άλλα κράτα τα για την προσωπική σου απολογία.

Αυτοί που αρπάνε το φαΐ απ’ το τραπέζι
Κηρύχνουν τη λιτότητα
Αυτοί που παίρνουν όλα τα δοσίματα
Ζητάνε θυσίες
Οι χορτάτοι μιλάνε στους πεινασμένους
Για τις μεγάλες εποχές που θα’ρθουν
Αυτοί που τη χώρα σέρνουνε στην άβυσσο
Λες πως η τέχνη να κυβερνάς το λαό
Είναι πολύ δύσκολη για τους ανθρώπους του λαού