Τρίτη 26 Απριλίου 2011

ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΕΣ

Τι εστί φιλελευθερισμός; Ταυτίζεται με την επέλαση της "ελεύθερης οικονομίας" και έχει ως γαρνιτούρα τη ρητορική περί  ατομικών δικαιωμάτων, ανεκτικότητας κ.ο.κ.; Μπορεί να υπάρξει σύμπτωση φιλελεύθερου και αριστερού λόγου, στο βαθμό που η μαρξιστική αριστερά (ναι, υπάρχει ακόμη) βδελύσσεται την απορρύθμιση της οικονομίας ή μήπως υπάρχουν και φιλελεύθεροι που δεν περιλαμβάνουν την οικονομία στα πεδία της ελεύθερης ατομικής δράσης;
Απάντηση: Το παν (περίπου) βρίσκεται στην οικονομία και τον τρόπο θέασής της. Στο βαθμό που απορρίπτεται ο ρυθμιστικός ρόλος του κράτους (έστω και του αστικού) ο φιλελευθερισμός μετατρέπεται σε μία καρικατούρα του εαυτού του. Νόμος της ζούγκλας στην οικονομική δραστηριότητα σημαίνει αποδοχή της "συγκυριακής" εκμετάλλευσης του εργαζόμενου, προκειμένου να διασφαλισθεί σε βάθος χρόνου η οικονομική ανάπτυξη, που θα φέρει ευημερία για όλους (ή τέλος πάντων, τους περισσότερους). Την τεκμηριώνουν μάλιστα  την άποψή τους οι φιλελεύθεροι (πολλοί εκ των οποίων είναι, ήταν ή δηλώνουν ότι ήταν αριστεροί - υπαρχουν κι άλλες παραλλαγές) με το αμάχητο δεδομένο - εξίσωση. Ελεύθερη οικονομία στη "Δύση" και στις τίγρεις - δράκοντες της Άπω Ανατολής = ανάπτυξη, βελτίωση συνθηκών ζωής, υποδομών κ.λπ., ενώ η δημοκρατία, η ελευθερία εμπεδώνονται έστω και με εμπόδια.
Ομολογουμένως πολύ αφαιρετικό το παραπάνω σχήμα. Κατ' αρχάς παραβλέπουν οι υποστηρικτές του ότι η λεγόμενη "Δύση" στήριξε την ευημερία του συνόλου σχεδόν της μεταπολεμικής κοινωνίας της στην εκμετάλλευση, ακόμη και στο δεύτερο ήμισυ του 20ου αιώνα, του Τρίτου Κόσμου. Και γιατί το λες αυτό θα ρωτούσε κάποιος; Ακόμη και οι Αφρικανοί ή οι Λατινοεμερικάνοι και οι Ασιάτες ζουν καλύτερα σε σχέση με την προ αιώνος κατάσταση. Σοβαρά; Τι μου λέτε; Με την αύξηση του παραγόμενου πλούτου, με τις απεριόριστες δυνατότητες για παραγωγή ειδών διατροφής, με την έκρηξη της τεχνολογίας, μπορούμε να υπερηφανευόμαστε ότι δεν πεθαίνουν πλέον καθημερινά κατά δεκάδες χιλιάδες στον Τρίτο Κόσμο από πείνα και επιδημίες, αλλά μόνο κατά χιλιάδες. Είναι πολύ ωραίο επίσης να μιλάμε για de facto υπέρβαση του μαρξισμού, αφού πλέον "προλετάριοι δεν υπαρχουν". Προφανώς όσοι δουλεύουν στα εργοστάσια κάτεργα της Κίνας, τουυ Μπαγκλαντες, του Πακιστάν και της Ινδίας δραπετεύουν κατά εκατοντάδες χιλιάδες στην Ευρώπη και την Αυστραλία, γιατί δεν αντέχουν άλλη ευημερία και έκρηξη της οικονομίας.
Ωραία όλα αυτά, ανταπαντούν οι ανήσυχοι φιλελεύθεροι, αριστερίζοντες και μη, αλλά ας αποδεχθούμε την πραγματικότητα. Η περίπτωση της Ε.Σ.Σ.Δ., της Κίνας, ακόμη και της Κούβας, απέδειξε ότι ο σοσιαλιστικός μετασχηματισμός της οικονομίας συνοδεύτηκε από ανάλογο εκβαρβαρισμό της κρατικής πολιτικής, έναν "ολοκληρωτισμό", παρόμοιο με τον ναζισμό και φασισμό, άσε που οδήγησε σε οικονομική καταστροφή. Ο φιλελευθερισμός, ο καπιταλισμός και τα συμπαρομαρτούντα είναι ενίοτε ψιλοβάρβαρος, όμως είναι το καλύτερο που μπορούμε να έχουμε, οπότε, σκάσε και κολύμπα. 
Ευλογοφανή, καθόλου ακλόνητα όμως επιχειρήματα. Αυτό περί οικονομικής καταστροφής και αναποτελεσματικότητας των παραγωγικών δομών, κατ' αρχάς, είναι πολύ σχετικό, αν σκεφτούμε την ιστορική αφετηρία και την κατάληξη της περιοχής που ονομαζόταν Σοβιετική Ένωση. Όσο αφορά  όμως τον αστυνομικό χαρακτήρα του κράτους, ποιος μπορεί να αντίπει κάτι, όταν κάτι φάτσες τύπου Τσαουσέσκου ονομάζονταν κομμουνιστές ή όταν το ΚΚΣΕ είχε μετατραπεί ήδη από την εποχή Στάλιν σε θερμοκήπιο που κυοφορούσε την αστική τάξη, που τόσο βίαια και μαφιόζικα αναδύθηκε μετά το '90; Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει τη βάρβαρη πρακτική των εσωκομματικών εκκαθαρίσεων, που τόσο βαθιά τραυμάτισε και τους Έλληνες κομμουνιστές; 
Κανείς δεν μπορεί να κλείσει τα μάτια του σε αυτές τις αλήθειες. Ταυτόχρονα όμως, αυτές οι αλήθειες αποδεικνύουν το προφανές. Λαϊκό κράτος με έναν λαό να περιμένει σωτηρία από πάνω είναι βέβαιο ότι θα μετατραπεί σε λαϊκιστικό ολοκληρωτισμό. Ας θυμηθούμε τη Ρόζα Λούξεμπουργκ. Ρόζα Λούξεμπουργκ: μαρξισμός με καρδιά και πάθος. Α, ρε Ρόζα, η αντίφαση. Πάντα η αντίφαση.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου