FACEBOOK

                          

Περνάμε μια ζωή υποδυόμενοι ρόλους. Βασικός νόμος της κοινωνικής ψυχολογίας ή της σκέτης ψυχολογίας ή μήπως της απλής μπαρουφολογίας; Θα σας γελάσω. Η ως άνω διαπίστωση όμως με βρίσκει απολύτως σύμφωνο. Είτε το θέλουμε είτε όχι πορευόμαστε πάνω σε μια σκηνή θεάτρου με τον εαυτό μας σε ρόλο ηθοποιού και θεατή. Η ταύτιση των δύο, όταν επιτυγχάνεται, δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι έχουμε αποτινάξει την υποχρέωση να υποδυόμαστε κάποιον και ότι, επιτέλους, ΕΙΜΑΣΤΕ αυτός ακριβώς ο κάποιος. Οποία πλάνη, βεβαίως, βεβαίως. Αυτοί οι απλοϊκοί προβληματισμοί πρωίμου εφηβικής αναζητήσεως επανέκαμψαν στο μυαλό ενός σιτεμένου πουρέιτζερ με αφορμή τα όσα όμορφα, γελοία, συναρπαστικά και ανιαρά λαμβάνουν χώρα καθημερινά στο Facebook.

Εδώ και δυο χρόνια είμαι φαν του δημοφιλούς ιστοχώρου κοινωνικής δικτύωσης. Έχω γύρω στους τριακόσιους φίλους, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι παλιοί μαθητές μου. Κάποιους απ' αυτούς είχα να τους δω καμιά δεκαπενταριά χρόνια, ενώ πρόσφατα επανασυνδέθηκα ηλεκτρονικά με παλιούς συμφοιτητές, χαμένους εδώ και μια εικοσαετία. Από μόνο του αυτό συνιστά θετικό στοιχείο. Ταυτόχρονα, σπάω πλάκα με τις έξυπνες ατάκες που πετάνε στο status τους, λέω και γω τα δικά μου, τους πατάω like, μου πατάνε like και η ζωή συνεχίζεται. Είναι προφανές ότι πρόκειται για μια χαλαρή παρέα, που λέμε πολλά και τίποτα και εκτίθεται ο καθένας ανάλογα με τη μούρλα ή τη σοφία που κουβαλάει (όπως το πάρει κανείς). Τέλος πάντων, δεν είναι η λύση στις υπαρξιακές αγωνίες μας (που εγώ δεν έχω) ούτε το βήμα για να κάνουμε ιδεολογικό ή πολιτικό κήρυγμα (που εγώ το βαριέμαι), είναι όμως σίγουρα καλή φάση. Πώς θα ήταν η ζωή χωρίς τις φιλικές συντροφιές, τη χαλαρή διάθεση μιας μπύρας με μερικούς ανθρώπους που γουστάρεις και όλα τα σχετικά; Προφανώς χάλια. Ε, λοιπόν, το fb είναι μια πιο φτηνή και σίγουρα πιο "εύκολη" παρόμοια δραστηριότητα. 

Εδώ λοιπόν έρχονται κάποιοι και αρχίζουν τις ιστοριούλες. Δεν αναφέρομαι σε κακοήθεις που χακάρουν λογαριασμούς, κουτσομπολεύουν και "αξιοποιούν" το υλικό που δημοσιεύουν οι χρήστες. Πέρα από την ποινική πλευρά του θέματος, της οποίας η σοβαρότητά είναι προφανής, επί της ουσίας πιστεύω ότι είναι πρόβλημα του χρήστη, που βλακωδώς εξέθεσε πλευρές του εαυτού του, χωρίς να είναι σε θέση να αντέξει τη δημοσιοποίησή τους. Ας πρόσεχε, αν είναι ενήλικας, ή ας πρόσεχαν και οι γονείς, αν πρόκειται για παιδί. 

Όλα αυτά είνα γνωστά, υπάρχουν όμως τα χειρότερα. Κάποιοι θεωρούν ότι το fb είναι το βήμα να διδάξουν, να προπαγανδίσουν, να το παίξουν κάποιοι. Στο τελευταίο θα σταθώ. Υποστηρίζεται ότι γενικά στο διαδίκτυο είναι εύκολο να υποδυθείς ρόλους. Εγώ νομίζω  το αντίθετο. Μάλλον είναι πιο δύσκολο. Για έναν χρήστη με μέτρια εμπειρία η δηθενιά κάνει μπαμ. Αυτό που στη δια ζώσης επικοινωνία καλύπτεται από τη γλώσσα του σώματος, τις προσποιητές (καλοδουλεμένες, όμως, γκριμάτσες) ή απλά από τη μειωμένη προσοχή του ακροατηρίου, στην οθόνη του υπολογιστή εμφανίζεται μεγιστοποιημένο. Ο δακρύβρεχτος λυρισμός δεν συγκινεί, αλλά μοιάζει με φτηνό μελό του '60. Η δήθεν άνεση, η και καλά μαγκιά, φωνάζει από μακριά ως αντανάκλαση ανασφάλειας. Οι βαρύγδουπες σοφίες εκπίπτουν άμεσα σε αντικείμενο καταιγιστικής καζούρας. Και δεν είναι μόνο ο γραπτός λόγος που διαλύει και αποκαλύπτει εύκολα τον κακό ηθοποιό. Το πολυπληθές ακροατήριο καθιστά την προσπάθειά του να "το παίξει" περίπου αδύνατη. Αν γλυτώσει απ' τον πρώτο θα την βρει απ'τον δεύτερο ή τον τρίτο. Ακόμη χειρότερα, μπορεί να μην του την πει κανείς, θα τύχει όμως της σιωπηρής απαξίωσης από τη "σιωπηρή πλειοψηφία". Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γκρουπ του fb "Καποιες φορές η σιωπή λέει βαριές κουβέντες".